Poznaj Design Thinking – metodę innowacyjnego kreowania pomysłów

Design Thinking to nowoczesny sposób tworzenia innowacyjnych rozwiązań, który oparty jest na sposobie myślenia projektowego. Metoda ta sprawdza się wszędzie tam, gdzie jest ważne dopasowanie rozwiązań do potrzeb użytkowników. Design Thinking powstał na gruncie biznesowym, ale jego potencjał jest zdecydowanie większy i jeszcze nie został w pełni wykorzystany w Polsce.

Metoda Design Thinking to narzędzie do generowania innowacyjnych pomysłów i sprawdzania, jak działają w praktyce, czyli wiąże wiedzę z praktycznym działaniem. Innowacyjne, kreatywne myślenie projektowe rozwija wyobraźnię, uczy współpracy w zespole, pokazuje, jak szukać rozwiązań zamiast problemów, opiera się na empatii co pozwala lepiej rozumieć potrzeby innych ludzi.

Pierwsze wzmianki o projektowaniu skoncentrowanym na człowieku pojawiły się w jeszcze w XX wieku, gdy powstał Bauhaus – szkoła artystyczno- rzemieślnicza (1919 r.), na wystawie sztokholmskiej zaprezentowano meble dostosowane do potrzeb użytkownika (1930 r.), pojawił się Manifest J.P.Guilforda i nastąpił rozwój psychologii twórczości (1950 r.), a na Uniwersytecie Stanforda uruchomiono Joint program – szkołę projektowania skupionego na człowieku (1957 r.). W 1994 roku powstała organizacja IDEO – do dziś największa firma projektowa na świecie wykorzystująca Design Thinking oraz interdyscyplinarny ośrodek projektowy pozwalający studentom z różnych specjalizacji realizować projektu tą metodą dla przedsiębiorstw, fundacji i społeczności lokalnych. Firma została założona przez Davida M. Kelley – profesora Uniwersytetu Stanforda przy wsparciu finansowym Hasso Plattnera. Powstanie IDEO uznaje się za wydarzenie podsumowujące dwudziestowieczną historię metody Destign Thinking, potwierdzające jej skuteczność. Metoda ta jest praktykowana na świecie od kilkudziesięciu lat, w tym przez największe globalne firmy, takie jak Apple, Microsoft, HBO, Ikea, Ford, GE, Lufthansa czy Google. Natomiast dynamiczny rozwój naukowy metody Design Thinking był możliwy dzięki powstaniu w 2005 r. d.school: Institute of Design na Uniwersytecie Stanforda i wprowadzeniu Design Thinking do programu nauczania. W Europie promowanie metody Design Thinking rozpoczęło się dzięki otwarciu w 2007 r. Hasso Plattner Institut School of Design w   Poczdamie.

Kreatywność jest sposobem myślenia polegającym na wyszukiwaniu szczególnych zależności między elementami i łączeniu ich w niespotykany sposób. Efekt kreatywności polega na rozbiciu wyuczonego schematu myślenia i wykorzystaniu posiadanej wiedzy do generowania nowych pomysłów. Myślenie kreatywne, twórcze jest inspirujące, skokowe, polega na poszukiwaniu inności, pozwala odkryć najmniej prawdopodobne rozwiązania.

Metoda Design Thinking jest doskonałym przykładem rozwijania kreatywnego myślenia zarówno u jednostki, jak i u grupy szkolnej czy studenckiej. Wyróżnia się kreatywność indywidualną i zbiorową. Kreatywność indywidualna identyfikowana jest jako przymiot jednostki, jej zdolność oraz umiejętność do twórczego podchodzenia do problemów. Natomiast kreatywność zbiorowa obejmuje twórczy sposób myślenia prezentowany przez grupę. Polega ona na wzajemnym oddziaływaniu osób tworzących zespół twórczy, mającym oddziaływać pobudzająco na proces skojarzeniowy poszczególnych jednostek. Kreatywność indywidualna jest jednak pierwotną w stosunku do kreatywności zbiorowej.

Metoda Design Thinking w kompleksowy sposób łączy w sobie elementy rozwijające zarówno kreatywność indywidualną, jak i zbiorową. Według R.B. Mellora (2011) można wyróżnić trzy czynniki pobudzające ludzi do kreatywnego myślenia, z których wszystkie możemy odnaleźć w procesie Design Thinking:

1. Zapotrzebowanie na oryginalną, urozmaiconą i złożoną stymulację, 
2. Chęć dzielenia się pomysłami i wartościami, 
3. Potrzebę przezwyciężania problemów. 

Metoda Design Thinking, jest usystematyzowanym procesem, w którym technologiczną wykonalność projektu łączy się z jego biznesową opłacalnością i użytecznością. Proces ten składa się z pięciu podstawowych etapów: odkrywania, definiowania wyzwania (potrzeb), tworzenia rozwiązania, prototypowania i testowania oraz planowania wdrożenia.

Wszystkie podejmowane działania prowokują do zadania sobie podstawowych w Design Thinking pytań:

• Po co to robimy?
• Dla kogo projektujemy?
• Co w związku z tym proponujemy?
• Jak to wygląda? Czy działa?
• Czy jest możliwe do wdrożenia?

W efekcie kreowane są produkty, usługi i doświadczenia  pożądane przez klientów, a jednocześnie pomocne i użyteczne. Poszczególne etapy procesu prezentuje rysunek 1.

Rys. 1 Pięcioetapowy proces Design Thinking

Źródło: Michalska- Dominiak B., Grocholiński P., 2019: Poradnik Design Thinking – czyli jak wykorzystać myślenie projektowe w biznesie, Helion, Gliwice, s.33.

Metoda Design Thinking może być wykorzystywana nie tylko w biznesie, ale także przez nauczycieli i pedagogów w procesie dydaktycznym. Przyczynia się ona do motywowania uczniów i studentów do nauki poprzez oryginalne i ciekawe zajęcia oraz do rozwijania u nich kompetencji poszukiwanych na rynku pracy takich jak: innowacyjność, kreatywność, spostrzegawczość czy empatia.

Autor: Małgorzata Małecka -Tomala